Шетелде оқуға түсерде «Өміріңде осыған дейін не тындырдың?» деген тақырыпта эссе жазасың. «Президент әкімшілігінде істедім. Облыс әкімінің орынбасары болдым. Басқа да түрлі қызметтер атқардым. Қысқасы, өте көп нәрсе істедім» деймін. Сөйтсем нұсқаушы «Сені халық сайлады ма?» дейді. «Жоқ, тағайындады. Мені тағайындаған әкімді де бір адам тағайындайды» деймін. АҚШ-та сайланбаған адамдарға саяси қызметкер ретінде қарамайды. Тағайындалатын мемқызметкер – бюрократ. Бюрократ деген бізде нашар реңк алып кеткен сөз, ал шындығында бюрократ деген сөз мемлекеттік қызметкер дегенді білдіреді. «Ой, онда ол ешқандай да жетістік емес қой» дейді. «Басқа не істедің?» деп сұрады тағы. «Облыс әкімінің орынбасары болып тұрғанымда пәленбай мектеп салынды, пәленбай балабақша құрылысы басталды» деймін. «Сіз сонда байдың баласысыз ба, өзіңіз қаржы бөлдіңіз бе?» деп сұрады. «Жоқ, бюджеттің қаржысына салынып жатыр» дедім. «Демек, сіз емес басқа адам орынбасар болса да сол жұмыс істеледі ғой. Ендеше, сенің ол жұмысқа жеке өз басыңның қандай қатысы бар?» деді. Шынын айтсам, бұл менің көзімді ашқан ерекше тәжірибе болды.
ШЫҢҒЫС МҰҚАН
(экс-шенеунік)
